گزارشی از مشکلات ساختاری بلاگ

مدتی هست که دست و دلم به وبلاگ‌نویسی نمی‌رود. توجیه بسیار دارم اما می‌دانم چیزی نشد ندارد. با این حال می‌خواهم گزارشی از مشکلات ساختاری موجود بلاگ بیان را منتشر کنم که این مدت مزید بر علت بی حالی من در وبلاگ‌نویسی شد. امیدوارم این مشکلات در آینده‌ی نزدیک تبدیل به خاطرات فراموش شده‌ای از این دفتر خاطرات باشند.

اواخر اسفند پارسال در قالب پستی با عنوان «مشکلات این روزهای بلاگ بیان و گوگل» در مورد مشکل خزنده گوگل برای بررسی صفحات بلاگ در اولین درخواست‌هایش صحبت کردم و در ادامه با شرکت در پویش «کمکی از ما بر میاد؟» سعی کردیم تا تغییر در مشکلات ساختاری موجود ایجاد کنیم. بعد از تمامی تلاش‌های وبلاگ‌نویس‌های بلاگ بیان و پویش‌ها و پست‌ها، پس از حدود دو سال وبلاگ‌ رسمی شرکت بیان دو پست منتشر کرد و خبرهای تقریبا امیدوار کننده‌ای منتشر شد. اما حالا بعد از چندین ماه دوباره به اول خط برگشتیم.

در حال مطالعه مقاله «چرا استارتاپ های قدیمی در جا می زنند؟ (بخش اول - بیان - بلاگ)» در ویرگول بودم که به فکر فرو رفتم که چقدر خوب است بدانیم مشکلاتمان کجا است و این درس‌های تجربی با ارزش را که گنجینه‌های آغاز طراحی چرخ‌های جدید است، با یکدیگر به اشتراک بگذاریم.

۱. سامانه سد و مشکلات فیدخوان‌ها

در سری چهارم پست‌های آسمانی به دلیل گستردگی بالای وبلاگ‌های مانیتور شده (بیش از هزار وبلاگ بیان) و به دلیل محدودیت ۵۰۰ تایی در دنبال کردن وبلاگ‌های بیان برای هر حساب کاربری وبلاگ، روی به استفاده از سرویس‌های فیدخوان آوردم. مدتی بود که می‌توانستم وبلاگ‌ها را رصد کرده و به صورت هفتگی پست‌های منتخب را به کمک دوستان و همراهان عزیزم منتشر کنم اما با ظهور و افزایش سختگیری‌های سامانه سد شرکت بیان، این فیدخوان‌ها به دلیل بالا بودن تعداد فیدها و درخواست‌های ارسالی به سرورهای بلاگ، به عنوان سرویس‌های مهاجم توسط این سامانه شناخته شده و به کلی دیگر قادر به ارائه سرویس نسبت به فید وبلاگ‌های بیان نیستند.

بسیاری از خوانندگان قدیمی و حرفه‌ای همه روزه از این سرویس‌های فیدخوان استفاده می‌کنند و با اعمال این محدودیت‌ها دیگر قادر به دنبال کردن وبلاگ‌های محبوبشان در بیان نبوده و به مشکل بر می‌خورند.

۲. تنظیمات زمان سرور

این مشکل ساختاری توسط دوست خوبم  Arian JoJo در قالب این کامنت گزارش شده که به صورت ساختاری می‌تواند به وبلاگ‌ها ضربه بزند. مشکل تنظیمات زمان سرور به این صورت است که وقتی مرورگر شما به سرورهای بلاگ بیان درخواست دریافت صفحه‌ی مورد نظرتان را برای نمایش به شما می‌دهد، در پاسخ یک سری اطلاعاتی در مورد ویژگی‌های صفحات برای نمایش دریافت می‌کند که به آن‌ها request headers می‌گویند. که به عنوان مثال هدرهای یکی از پست‌های وبلاگ آسمانم به این شکل است:

یکی از مهمترین آن‌ها، هدر Expires است. اگر به لینک پست من در قسمت بالایی تصویر توجه کنید، تاریخ انتشار صفحه برای سال ۲۰۲۰ یا ۱۳۹۹ شمسی است در صورتی که ویژگی انقضای صفحه‌ی من به اولین لحظه‌ی قرن ۲۱ بر می‌گردد. یعنی این پست به آخرین لحظه‌ی سال ۱۹۹۹ میلادی بر اساس اطلاعات ارسالی سرور بیان، متعلق است.

از کاربردهای مهم این هدر، استفاده‌ی آن در مرورگرهای ما مثل فایرفاکس و کروم است که این مرورگرها با استفاده از این هدر صفحه‌ و فایل‌های دیگر آن را بعد از اولین درخواست، ذخیره می‌کنند و این ذخیره سازی باعث افزایش سرعت بارگزاری صفحات و در نتیجه تجربه‌ی کاربری بهتری برای خوانندگان می‌شود که بر اساس هدر ارسال سرور بلاگ بیان این صفحه سال‌هاست که منقضی شده و مرورگرها این صفحه را ذخیره (کش) نمی‌کنند. البته قابل ذکر است که سرورهای بیان به کلی این قابلیت را غیر فعال کرده‌اند.

از سویی دیگر خزنده‌ها و ربات‌ها هم به این هدر توجه می‌کنند که بر گرفته از تنظیمات برنامه و  زمان سرور می‌باشد و در تاریخ انتشار و به روزرسانی صفحات تاثیر می‌گذارد. به عنوان مثال من یکی از پست‌های وبلاگم را در گوگل جستجو کردم:

همانطور که می‌بینید، جستجوگر گوگل این پست وبلاگ من را به عنوان صفحه‌ای قدیمی در نظر می‌گیرد و این مشکل مدتی بود که در نتایج جستجوها تاثیر می‌گذاشت اما بعد از بروزرسانی‌های جدید گوگل، این تاثیر کمتر شده و به کیفیت صفحات و محتوا توجه بیشتری می‌شود.

۳. بی‌حالی و خستگی

جوامع مختلف از جمله وبلاگ‌نویس‌ها دارای قشرهای گوناگونی هستند که بسیاری از این قشرها روحیه شکننده و تاثیر پذیری دارند. تیم مدیریت و راس هرم یک سرویس می‌تواند به صورت گسترده‌ای بر روی کاربران و کارکنان تاثیر بگذارد. این روزها ما شاهد مشکلات ساختاری بلاگفا، جلوگیری از ثبت‌نام کاربر جدید در سرویس میهن بلاگ و عدم به روزرسانی سرویس‌ها و ارتباط کم تیم بلاگ بیان با کاربران هستیم. بعد از آخرین پست‌ وبلاگ رسمی شرکت بیان بسیاری از ما امیدوار شدیم و حالا بعد از چند ماه شاهد بی حالی و خستگی در این حرکت هستیم. این حس و حال‌ها به صورت گسترده‌ای به وبلاگ‌نویس‌ها و مخصوصا وبلاگ‌نویس‌های حرفه‌ای که در حال تلاش هستند، تاثیر می‌گذارد و بسیاری را به شک می‌اندازد و ناامید می‌کند.

بسیاری از سرویس بلاگ بیان به عنوان سرویس مدیریت محتوای وبسایت خود، استفاده می‌کنند و با چنین سیاست‌های ارتباطی و مدیریتی، موجب دلسردی و ترک کاربران و وبلاگ‌نویس‌ها از وبلاگ‌هایشان خواهند شد.

امیدها

به نظرم تنها امید یا مهمترین امیدی که وجود دارد، جامعه‌ی پویای کاربری بلاگ بیان است. وبلاگ‌نویس‌های خون گرم، کوشا و با انگیزه که با تمام این مشکلات، عاشقانه مشغول تولید محتوا و وبلاگ‌نویسی هستند. دوستانی که با طرح چالش‌ها، تولید قالب، معرفی کتاب، مسابقه، حرکت‌های گروهی مثل ایجاد «انجمن وبلاگ‌نویسان بیان» و «بلاگردون»، امید، انگیزه و زندگی را به دوستان و خوانندگان خود تزریق می‌کنند و به نظرم دلیل اصلی ماندگاری سرویس‌های وبلاگ‌نویسی، جامعه‌ی کاربری فوق‌العاده است.