مانگا چیست و مشهورترین‌‌ها کدامند؟

به احتمال زیاد تا به حال با نام «انیمه» آشنا شده‌اید و می‌دانید که منظور از این نام محصولات انیمیشنی ساخت کشور ژاپن است اما شاید کمتر با نام مانگا آشنا باشیم. مانگا نیز همانند انیمیشن اصطلاحی برای محصولی ژاپنی است که این بار منظور از مانگا، «داستان‌های مصور» یا « کامیک»‌هایی است که محصول کشور ژاپن می‌باشند. در حقیقت بسیاری از محصولات انیمه‌ای بلند و موفق از روی مانگای آن عنوان ساخته می‌شوند.

صنعت سرگرمی

جالب است بدانید که بازار تولید مانگا بر اساس گزارشی از سال ۱۹۹۵ ( ۳۰ سال قبل ) دارای ارزشی حدود ۶ میلیارد دلار بوده و میلیون‌ها دلار فروش را در آمریکای شمالی و اروپا داشته و سالیانه دارد. این در حالی است که چنین صنایع و هنرهایی در کشور ما نایاب و به کل در حال نابودی است. با کمی جستجو درباره محصولات داستانی مصور ایرانی با چندین عنوان محدود مواجه خواهید شد همچون «کامیک ایرانی ایلیا»، «وبتون آدم و حوا»، «داستان مصور غدیر» و همچنین «قصه‌های تصویری از شاهنامه».

معانی و اصطلاحات

اما کلمه‌ی «مانگا» یا «漫画» خود از دو بخش «مان»(漫) که به معنای «خیالبافانه» و «گا»(画) که به معنای «تصویر» بوده، تشکیل می‌شود و می‌توان مانگا را به صورت ترجمه تحت‌الفظی «تصویر خیالبافانه» خواند. به افرادی که خالق مانگا هستند، «مانگاکا» می‌گویند. «لایت ناوول» نیز نوعی سبک رمان‌نویسی ژاپنی است که طول آن بیش از ۴۰ یا ۵۰ هزار کلمه نمی‌باشد. همچنین به کاراکترهای معمولا پسر که نقش اول و سردسته‌ را داستان‌های «شونن» دارند نیز «Genki» می‌گویند. در ضمن به صنعت تولید داستان‌های مصور کشور کره‌ جنوبی «مانهوا» و کشور چین «مانها» گفته می‌شود.

دسته‌بندی مانگاها

مانگاها صفحاتی کاغذی یا دیجیتالی هستند که با استفاده از تصاویری معمولا غیر عادی، خوانندگان  را مجذوب خود می‌کنند. شاید فکر کنید که داستان‌های مصور مخصوص بچه‌های خردسال یا حداکثر نوجوانان بوده اما باید بدانید که مانگا در ژاپن برای تمامی سنین تولید می‌شود و دارای دسته‌بندی‌های مختلف از جمله دسته‌بندی‌های سنین مختلف است:

• شونن (SHONEN): مخصوص پسرها، ژانر اکشن-ماجراجویی، گروه سنی ۸ الی ۱۸ ساله و محبوب‌ترین است.
• شوجو (SHOJO): مخصوص دخترها، ژانر معمولا رومانتیک، گروه سنی ۱۰ الی ۱۸ ساله است.
• سِینِن (SEINEN): مخصوص آقایان ۱۸ تا ۴۰ سال، بیشتر خشونت آمیز یا رمانتیک است.
• جوسِی (JOSEI): مخصوص خانم‌های ۱۸ تا ۳۰ سال، دارای خصوصیات بالغانه و صحنه‌های پراحساس است.
• جیدایگکی (JIDAIGEKI): مربوط به مانگاهای تاریخی است.
• مکا (MECHA): مربوط به روبات‌های بزرگ است.
• کودومو (KODOMO): مخصوص کودکان است.
• شوجو-آی (SHOUJO-AI): مخصوص روابط بین دخترها است که در ژاپن با واژه یوری شناخته می‌شوند.
• شونن-آی (SHONEN-AI): مخصوص روابط بین پسرها است که در ژاپن با واژه یائویی شناخته می‌شوند.
• و ...

مشهورترین مانگاها

۱. وان پیس

وان پیس (One Piece) عنوان شماره‌ی یک را در بسیاری از زمینه‌های دنیای مانگا در اختیار دارد، از جمله عنوان «پرفروش‌ترین مانگای تاریخ» را با فروش حدود ۵۰۰ میلیون نسخه از کتاب‌های مستقل خود، خالقش «ایچیرو اودا» را تبدیل به یکی از نویسندگان داستان‌های تخیلی پرفروش تاریخ هم‌رده‌ی J.K Rowling نویسنده سری کتاب‌های «هری پاتر» کرد. وان پیس با داستان پسری به نام «مانکی.دی.لوفی» آغاز می‌شود که آرزوی تبدیل شدن به پادشاه دزدان دریایی را دارد اما نبردها، مفاهیم حماسی، طنزها، داستان‌پردازی شخصیت‌های مختلف آن و دنیاسازی بسیار گسترده‌ی آن، وان‌ پیس را تبدیل به یک شاهکار داستانی کرده است. شاید بتوان وان پیس را از این لحاظ با آثار بزرگی همچون شاهنامه فردوسی مقایسه کرد. اولین شماره از این مانگا در سال ۱۹۹۷ منتشر شد و تا به امروز در حال انتشار است. همچنین قابل ذکر است که این مانگا در دسته‌ی مانگاهای «شونن» قرار می‌گیرد.

۲. ناروتو

ناروتو (Naruto) مانگایی در سبک شونن است که توسط «ماساشی کیشیموتو» از سال ۱۹۹۹ تا به امروز در حال انتشار است. با آن که آثاری پرفروش‌تر از ناروتو همچون «Dragon Ball» وجود دارد اما این اثر به دلیل طرفداران بسیارش مشهورتر از دیگر آثار به شمار می‌آید. ناروتو داستان یک نینجای جوان است که به دنبال کسب اعتبار در میان هم قطاری‌های خود است و همچنین رویای تبدیل شدن به یک «هوکاگه» یا رهبر روستای خود را در سر دارد، می‌باشد.

۳. بلیچ

بلیچ (Bleach) نام مجموعه مانگایی است که توسط «تیته کوبو» از سال ۲۰۰۱ آغار و تا سال ۲۰۱۶ منتشر شد. این مانگا نیز همچون دو اثر قبلی طرفداران خاص خود را دارد. همچنین بر اساس آماری مانگای بلیچ به عنوان پرفروش‌ترین مانگا در کشور آمریکا نیز شناخته می‌شود. بلیچ داستان پسری به نام ایچیگو کوروساکی است که می‌تواند موجودات روحانی مانند ارواح و همینطور خدایان مرگ یا شینیگامی‌ها را ببیند و آن‌ها را لمس کند. اما این توانایی باعث ایجاد مشکلات فراوانی برایش می‌شود و بر اثر آشنایی با دختری شینیگامی، مسیر زندگی ایچیگو تغییر می‌کند. همچنین قابل ذکر است که این مانگا در دسته‌ی آثار «شونن» قرار می‌گیرد.

۴. حمله به تایتان

حمله به تایتان (Shingeki no Kyojin) مانگایی دیگر در سبک «شونن» است که می‌توان آن را یکی از موفق‌ترین مانگاهای لیست دانست چرا که با توجه به سال آغاز انتشارش به فروش نزدیک به ۱۰۰ میلیون نسخه از کتاب‌های مستقلش رسید. این مانگا توسط «Hajime Isayama» از سال ۲۰۰۹ میلادی تا به اکنون در حال انتشار است. این مانگا روایتگر داستانی در دنیایی فانتزی و ساختگی‌ است که در آن انسان‌ها توسط موجودات بزرگی که شبیه به انسان هستند، مورد تغذیه قرار می‌گیرند و تا مرز نابودی پیش می‌روند و مجبور می‌شوند که در حصار دیوارهایی بلند به زندگی خود ادامه دهند. اما در این میان پسری که در این شهرها زندگی می‌کند آرزوی رفتن به بیرون از دیوارها را دارد.

۵. کیمیاگر تمام‌فلزی

کیمیاگر تمام‌فلزی (Fullmetal Alchemist) اثری از «Hiromu Arakawa» در سبک شونن است که انتشارش از سال ۲۰۰۱ آغاز و تا سال ۲۰۱۰ پایان یافت. این مانگا فروشی در حدود ۷۰ میلیون نسخه را در سرتاسر جهان تجربه کرده است و داستانی بسیار غنی و آموزنده دارد. داستان این مانگا در کشوری خیالی به نام «آمستریس» اتفاق می‌افتد که در آن شیمی علمی بسیار مهم محسوب می‌شود که این دنیا شباهت بسیاری به زمانه بعد انقلاب صنعتی در اروپا دارد و در این حین دو برادر که سعی دارند توسط این علم، مادر در گذشته‌ی خود را دوباره زنده کنند.

۶. توکیو غول

توکیو غول (Tōkyō Gūru) مانگایی به سبک «سِینِن» و به نویسندگی و تصویرسازی «Sui Ishida» می‌باشد. انتشار این مانگا از سال ۲۰۱۱ آغاز و تا سال ۲۰۱۸ به پایان رسید. این اثر توانست به فروشی حدود ۴۴ میلیون نسخه از کتاب مستقل خود در این چند سال دست یابد. اما داستان در مورد پسری به نام کانکی است که بر اثر حوادث تبدیل به موجودی به نام غول می‌شود که بسیار شبیه به انسان هستند ولی غذایشان گوشت انسان است.

۷. شیطان‌کش

شیطان‌کش (Kimetsu no Yaiba) اثری در سبک شونن می‌باشد که توسط «Koyoharu Gotōge» از سال ۲۰۱۶ تا به اکنون در حال انتشار است. این مانگا رکوردار فروش در این لیست می‌باشد چرا که در طی زمان کوتاه ۳ ساله‌ی خود توانسته به فروش حدود ۴۰ میلیون نسخه‌ای دست یابد. داستان این مانگا در دنیایی اتفاق می‌افتد که شیاطین غذایشان گوشت و خون انسان است و در مقابل گروهی به نام ارتش شیطان‌کش وجود دارد که علیه شیاطین مبارزه می‌کنند. در این میان جوانی مهربان به نام تانجیرو به همراه خانواده‌اش در کلبه‌ای جنگلی زندگی می‌کنند و مشغول تولید زغال چوب هستند. اما یک روز شیطانی به خانواده‌اش حمله می‌کند و همه را می‌کشد و بزرگترین خواهرش را تبدیل به شیطان می‌کند ولی تانجیرو تلاش خود را برای بازگرداندن خواهرش به شکل انسانی را آغاز می‌کند و به ارتش شیطان‌کش می‌پیوندد.

۸. برزرک

برزرک (Berserk) اثری فاخر از «کنتارو میورا» که در سبک «سِینِن» نگارش و تصویرسازی شده است. انتشار این اثر از سال ۱۹۸۹ تا به اکنون ادامه دارد و می‌توان آن را قدیمی‌ترین عنوان این لیست دانست. این اثر نیز همانند شیطان‌کش در حدود ۴۰ میلیون نسخه از کتاب‌های مستقل خود را فروخته است اما این اثر دارای ویژگی‌های خاصی است که آن را از دیگر آثار این لیست متمایز می‌کند. در این مانگا از عناصر خشونت‌آمیز و مسائل جنسی بی پرده سخن گفته و به تصویر کشیده می‌شود. در این اثر از مفاهیم «فانتزی تاریک» بهره برده شده است و بسیار صریح با خواننده ارتباط برقرار می‌کند. داستان در مورد دو نفر به نام‌های «گاتز» و «گریفیث» است و در دنیایی شبیه به دوران قرون وسطا زندگی می‌کنند که روند تغییرات این انسان‌ها را برای رسیدن به خواسته‌هایشان در طول زمان را به صورت خارق‌العاده‌ای به تصویر می‌کشد.

نتیجه‌گیری

هر کدام از ما به مقداری معین نیازمند سرگرمی هستیم و علاقمندی‌های خاص خود را داریم. که یکی از ابزارهای بسیار مناسب برای سرگرمی کتاب‌ها و نوشته‌ها می‌باشند. برخی از ما به نوشته‌های طولانی بدون تصویر علاقمندیم و برخی نیز از محتوای تصویری خوشمان می‌آید اما نکته‌ای که در همه‌ی این مباحث دخیل است، آزادی انسان‌ها برای انتخاب، تولید و انتشار محتوای مورد نیاز برای طیف مختلف افراد جامعه است. اگر جامعه‌ای بتواند به نیازهای خود پاسخ دهد به راحتی می‌تواند پیشرفت کرده و از تمام پتانسیل وجودی خود استفاده کند. بسیاری از ما به این گونه محتوای مصور نیازمندیم تا بتوانیم به تفکرات خود وسعت داده و سرگرم شویم اما با بسته بودن عرصه نتیجه‌ای جز عدم پیشرفت و سقوط فرهنگی و ملی را شاهد نخواهیم بود و همانطور که می‌بینید امروزه ما تبدیل به ملتی شده‌ایم که اثری فاخر از خود تولید نمی‌کند و حسرت گذشته را می‌خورد. کشورهایی مثل ژاپن با الگوبرداری از صنعت کامیک، بازاری پر درآمد و عرصه‌ای باز برای هنرمندان و انسان‌های خلاق جامعه‌ی خود باز کرد و خود را از بحران نابودی پس از جنگ رهانید. امیدوارم روزی برسد که ما نیز به چیزی جز پیشرفت برای همه فکر نکنیم و از چند دستگی در بسیاری از موضوعات برای حل موانع پیشرفت خلاص شویم و بتوانیم از تمام پتانسیل و خلاقیت خود استفاده کنیم.